ZNP negatywnie opiniuje propozycje zmian w Karcie Nauczyciela

– Zmiany zaproponowane przez MEN w Karcie Nauczyciela nie mają charakteru projakościowego, motywowane są względami ekonomicznymi – mówił na konferencji prasowej szef ZNP Sławomir Broniarz. – Próba ich wdrożenia zdestabilizuje zawód nauczyciela, przyczyni się do istotnego obniżenia jego społecznej rangi.

– Za najgroźniejsze w skutkach dla statusu zawodowego nauczycieli uważamy zmiany dotyczące postepowań dyscyplinarnych i awansowych. Natomiast dla sytuacji materialnej nauczycieli zagrożeniem jest nowy system liczenia płac przez samorządy – wyjaśniał prezes ZNP. Dodał, że Związek od kilku tygodni konsultuje propozycje MEN w związkowych ogniwach, rozmawia o nich w pokojach nauczycielskich.

– Z naszych informacji wynika, że nauczyciele nie akceptują tych zmian, a skala niezadowolenia z kolejnej szkodliwej reformy jest ogromna – mówił prezes ZNP. – Nastroje wśród nauczycieli radykalizują się. O tym, czy i w jakiej postaci Związek podejmie działania w tym zakresie, zdecyduje Prezydium ZG ZNP na najbliższym posiedzeniu 4 listopada br.

Fragmenty opinii ZNP do rozwiązań zawartych w projekcie nowelizacji Karty (pełna wersja tekstu znajduje się TUTAJ):

PŁACE Zastąpienie średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego wskaźnikami kalkulacyjnymi środków ogółem przeznaczonych na wynagrodzenia nauczycieli oraz zmiana sposobu rozliczania środków wydatkowanych na wynagrodzenia nauczycieli

Wprowadzana zmiana ma charakter oszczędnościowy i jest ukłonem w stronę żądań samorządów. Może skutkować zróżnicowaniem wynagrodzeń między nauczycielami „miejskimi” a tymi pracującymi na wsi. Uważamy, że samorządy będą miały większą możliwość manipulowania środkami na wynagrodzenia nauczycieli.

DODATKI Ujednolicenie wysokości tzw. dodatku wiejskiego i uwzględnienie go w rozliczaniu środków wydatkowanych na wynagrodzenia nauczycieli

Wg ZNP, dodatek wiejski nie powinien być zaliczany do składników wynagrodzenia nauczycieli, bowiem zmniejszy to procentowy udział pozostałych składników wynagrodzenia w średnim wynagrodzeniu nauczycieli.

ZASIŁKI Zniesienie niektórych uprawnień socjalnych nauczycieli

ZNP nie zgadza się na likwidację zasiłku na zagospodarowanie, bo uderzy to w młodych nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole.

DOSKONALENIE ZAWODOWE Doprecyzowanie zasad przeznaczania środków wyodrębnianych przez organy prowadzące na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli

ZNP wyrazi wiążącą opinię w tej kwestii po zapoznaniu się ze szczegółami, które są określane w odrębnym rozporządzeniu. Teraz zwracamy uwagę na bardzo niepokojący fakt tworzenia możliwości „uelastycznienia” wydatków na doskonalenie zawodowe nauczycieli w tzw. ustawie okołobudżetowej.

URLOP WYPOCZYNKOWY Określenie wymiaru i terminu udzielenia nauczycielom urlopu wypoczynkowego

Wiele wątpliwości wywołuje wymiar urlopu wypoczynkowego określony precyzyjnie na 47 dni roboczych w tzw. placówkach feryjnych. Niezrozumiała jest również propozycja skrócenia z 28 dni do 14 dni kalendarzowych prawa do nieprzerwanego wypoczynku nauczycieli z tzw. placówek nieferyjnych. Podobnie – nie ma racjonalnego uzasadnienia – odebranie prawa tym nauczycielom do urlopu „na żądanie”. Niejasne jest też, jak należy rozumieć zasadę, że stażysta ma prawo do urlopu w wymiarze 30 dni, udzielanego proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym. ZNP negatywnie opiniuje proponowane zmiany, gdyż wbrew założeniom nie usprawnią one pracy szkoły, a wręcz przeciwnie – wprowadzą zamieszanie organizacyjne. Propozycje MEN nie są poparte analizą sytuacji w szkołach oraz świadczą o braku rzeczywistej wiedzy na ten temat.

URLOP ZDROWOTNY Doprecyzowanie celu przeznaczenia urlopu dla poratowania zdrowia

Zaproponowane zmiany są oparte jedynie na założeniu, że nauczyciele są jedną z nielicznych grup zawodowych, które są uprawnione do korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia bez przywołania uwarunkowania wynikającego z charakteru pracy nauczyciela. Propozycje dotyczące wymiaru, kryteriów przyznawania i celów urlopu  zdrowotnego są dla ZNP całkowicie nie do przyjęcia, zwłaszcza w kontekście zmian w uprawnieniach emerytalnych, w myśl których nauczyciel, pracując do 67 r.ż., powinien zachować odpowiednią kondycję psychofizyczną nie przez dwadzieścia czy dwadzieścia pięć, lecz przez ponad czterdzieści lat.

DZIENNICZKI Rozszerzenie zakresu rejestrowania zajęć i czynności realizowanych przez nauczycieli

Wyniki ogólnopolskiego badania czasu pracy, zrealizowanego przez IBE wykazały, że czas ten przekracza obowiązujący nauczyciela 40-godzinny wymiar o ok. 7 godz. tygodniowo. Ministerstwo powinno upowszechniać te dane. Nauczycielom należy natomiast umożliwić spokojną realizację ich obowiązków związanych z podstawowymi funkcjami szkoły – edukacją, wychowaniem i opieką nad uczniami. Związek opowiada się przeciw nakładaniu na nauczycieli biurokratycznego obowiązku rejestrowania realizowanych zajęć i czynności innych niż zajęcia prowadzone bezpośrednio z uczniami. Całkowicie bezcelowym jest nakładanie na nauczycieli obowiązków dokumentacyjnych, które zmuszają do dalszego ograniczania czasu pracy z uczniami. Zdaniem ZNP, pożądaną zmianą byłaby nowelizacja art. 42 ust. 2 pkt 2 doprecyzowująca zasady przydzielania i rodzaj zajęć możliwych do realizacji w ramach tzw. godzin karcianych, która uniemożliwiłaby np. zastępowanie tymi godzinami pracy etatowych nauczycieli świetlic szkolnych.

RODZICE W SZKOLE Zwiększenie roli rodziców uczniów poprzez włączenie przedstawicieli rodziców do procedury dokonywania oceny pracy nauczycieli oraz zwiększenie ich udziału w postępowaniu o nadanie nauczycielowi stopnia awansu zawodowego

ZNP negatywnie ocenia propozycję udziału członka rady rodziców w postępowaniu awansowym nauczyciela. Postępowanie to ma charakter stricte profesjonalny (zakończony decyzją administracyjną), a jego nadzorowanie wymaga fachowych kwalifikacji pedagogicznych i dydaktycznych. W tym kontekście za niecelowe uznać należy uczestnictwo rodzica w postępowaniu awansowym nauczycieli, nawet w charakterze obserwatora.

AWANS ZAWODOWY Organ właściwy do nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego i zmiany w procedurze awansu zawodowego

Kariera zawodowa nauczyciela nie może zależeć od możliwości finansowych samorządu i oceny jego pracy przez osoby nieposiadające odpowiedniego przygotowania merytorycznego, co w konsekwencji może prowadzić do obniżenia jakości kształcenia, a także stosowania przez poszczególne samorządy różnych kryteriów przyznawania nauczycielom stopni awansu. ZNP zdecydowanie negatywnie opiniuje proponowane w tym zakresie regulacje. Zmiana właściwości organu nadającego nauczycielowi mianowanemu stopień nauczyciela dyplomowanego z organu sprawującego nadzór pedagogiczny na organ prowadzący szkołę prowadzi do dalszego ograniczania kompetencji organu sprawującego nadzór pedagogiczny na rzecz samorządów, niejednokrotnie nieprzygotowanych na przejęcie nowych zadań. Powołanie komisji kwalifikacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego powinno należeć do organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a nie jak proponuje projektodawca – organu prowadzącego szkołę. Za nieuzasadnione uznajemy również zmniejszenie liczby ekspertów uczestniczących w pracach komisji kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych. To może skutkować brakiem obiektywizmu w ocenie dorobku zawodowego nauczyciela w celu ograniczenia liczby nauczycieli ubiegających się o st. nauczyciela dyplomowanego.

POSTĘPOWANIE DYSCYPLINARNE Uregulowanie na poziomie ustawy zasadniczych kwestii dotyczących postępowania dyscyplinarnego nauczycieli

ZNP wyraża stanowczy sprzeciw wobec propozycji usytuowania komisji dyscyplinarnych przy jednostkach samorządu terytorialnego. Dla wprowadzenia rozwiązania, polegającego na przekazaniu kompetencji należących dotychczas do wojewody i  kuratora oświaty – samorządom, brak jest uzasadnienia prawnego i pragmatycznego. W opinii ZNP, samorządy nie wykazujązdolności do działania w zakresie poprawnego powoływania i odwoływania członków komisji dyscyplinarnych. Istnieje poważna obawa, że członkowie komisji dyscyplinarnych przy JST wyłaniani będą w sposób przypadkowy i pozamerytoryczny. Zbyt bliskie usytuowanie komisji w środowisku lokalnym ZNP uznaje za wadę, bo będzie to sprzyjać pozaformalnym naciskom na jej członków zagrażającym niezawisłości postępowania.Najniebezpieczniejsza jest propozycja wyboru rzecznika dyscyplinarnego przez organ wykonawczy JST spośród pracowników swojego urzędu. Nie określa się przy tym żadnych wymagań merytorycznych do sprawowania niniejszej funkcji; rzecznikiem może więc być dowolny pracownik urzędu gminy czy starostwa powiatowego, cieszący się zaufaniem swojego zwierzchnika, bez znajomości przepisów prawa i kwalifikacji pedagogicznych. ZNP takie rozwiązanie uznaje za szkodliwe dla stabilności całego systemu edukacji i statusu zawodowego nauczycieli. ZNP postuluje o ich bezwarunkowe wycofanie.